Historia PZN OM
Od kiedy w Krakowie udzielane jest instytucjonalne wsparcie dla osób niewidomych i słabowidzących? Na czym początkowo ono polegało? Czy zakres pomocy różnił się w porównaniu do stanu obecnego? Jaki był kiedyś, a jaki jest obecnie zasięg terytorialny tych działań? Jeśli chcą Państwo poznać odpowiedź na te i podobne pytania zachęcamy do lektury poniższego tekstu.
Prekursorzy współczesnych instytucji
Początkowo działania na rzecz osób niewidomych i słabowidzących w Krakowie dotyczyły głównie żołnierzy poszkodowanych podczas II wojny światowej. Były prowadzone już od 1945 r. i w ich rezultacie powstał Związek Ociemniałych Żołnierzy w Krakowie, wpisany do Rejestru Stowarzyszeń i Związków w dniu 26 września 1945 r. Niespełna 3 lata później, bo 7 września 1948 r. został on przekształcony w Oddział Wojewódzki Krakowsko-Kielecko-Rzeszowski Związek Ociemniałych Żołnierzy z siedzibą w Krakowie przy ul Teresy 16/9. Jednak pomoc nie dotyczyła wyłącznie żołnierzy, bowiem od dnia 14 maja 1948 r. datuje się rozpoczęcie oficjalnej działalności przez Oddział Związku Pracowników Niewidomych w Krakowie. Była to jednostka ogólnopolskiej organizacji osób niewidomych powstałej w 1946 r. pod nazwą Związek Pracowników Niewidomych RP z siedzibą w Warszawie, w którym przewodniczącym Zarządu Głównego został dr Włodzimierz Dolański.
Inicjatorem Oddziału Związku Niewidomych Pracowników w Krakowie był mecenas Włodzimierz Abramowicz, a pierwszymi kierownikami pracy zostali Jan Silhan i Włodzimierz Poleski.
Do głównych przedsięwzięć nowo powstałego Oddziału należy zaliczyć m.in.:
– współdziałał z organami państwowymi i samorządowymi w szkoleniu
i zatrudnianiu osób niewidomych w przemyśle;
– organizację akcji zaopatrywania niewidomych w odzież i żywność;
– uruchomienie jednej z pierwszych po wojnie biblioteki brajlowską.
Ważnym wynikiem działalności Oddziału krakowskiego, a zwłaszcza kpt. Jana Silhana było także powołanie do życia w 1948 r. – krakowskiej szkoły dla dzieci niewidomych przy ul Józefińskiej (obecnie Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących w Krakowie przy ul. Tynieckiej 6).
Powstanie PZN
W dniu 16 maja 1951 r odbyło się w Krakowie zebranie wyborcze Związku Pracowników Niewidomych RP oraz Związku Ociemniałych Żołnierzy RP, na którym wybrano delegatów na mający się odbyć niebawem Zjazd Krajowy Ociemniałych w Warszawie.
Zgodnie z planem w dniach 16-17 czerwca 1951 r. odbył się I Krajowy Zjazd Delegatów Związku Pracowników Niewidomych RP i Związku Ociemniałych Żołnierzy RP. Powołano wówczas do życia jedyną w Polsce Ludowej organizację społeczną zrzeszającą osoby z dysfunkcją narządu wzroku – Polski Związek Niewidomych. Od I Krajowego Zjazdu Delegatów datuje się również powstanie Polskiego Związku Niewidomych Oddział w Krakowie, a jego Przewodniczącym został wówczas Włodzimierz Poleski.
Działalność PZN OM
W chwili powstania w skład Oddziału Krakowskiego PZN weszło 5 kół: Bochnia – Brzesko, Olkusz, Myślenice, Nowy Sącz – Limanowa, Sanel i 3 grupy: Zakopane, Tarnów i Wadowice. Rokrocznie powstawały nowe jednostki działające na rzecz osób niewidomych słabowidzących i już w roku 1957 Oddział Krakowski składał się z 7 kół, w roku 1958 z 11 kół: Bochnia, Kraków, Chrzanów, Myślenice, Nowy Sącz, Olkusz, Żywiec, Zakopane, Wadowice, Tarnów, Wieliczka i 5 grup. Zasięg terytorialny Oddziałów PZN pokrywał się z zasięgiem terytorialnym województw kraju.
W latach 1975-1998 na terenie obecnego województwa małopolskiego działały trzy Okręgi PZN: w Krakowie, Tarnowie i Nowym Sączu. W wyniku reformy administracyjnej kraju uchwałą Zarządu Głównego Polskiego Związku Niewidomych z dniem 1 stycznia 1999 r. powołano 16 okręgów wojewódzkich PZN (w tym Okręg Małopolski z siedzibą w Krakowie).
Obecnie PZN Okręg Małopolski zrzesza 3 323 członków zwyczajnych, nadzwyczajnych i podopiecznych (w tym 170 dzieci do 16 roku życia) Działalność Okręgu prowadzona jest na terenie województwa małopolskiego za pośrednictwem 22 kół PZN – jednostek terenowych.
Polski Związek Niewidomych Okręg Małopolska
Misja |Zostań Członkiem PZN | Władze PZN OM |Historia PZN OM | Jednostki Terenowe |Dokumenty PZN OM |Nagrody i wyróżnienia | Galeria |Partnerzy PZN OM |